Powyższy tytuł pochodzi z artykułu Grzegorza Józefczuka, opublikowanego w „Gazecie w Lublinie”[1] w roku 2005. Autor tekstu donosił o tym, że „Muzeum Zamoyskich w Kozłówce weszło w posiadanie ponad 30-u miniaturowych, srebrnych zabawek z kolekcji hrabiego Zygmunta Krasińskiego, jednego z trzech romantycznych polskich wieszczów”. Czytelnicy dowiedzieli się także, że zabawki „czekają na konserwację. Srebro pokryło się czarnym nalotem, bo przedmioty cudem uratowano podczas Powstania Warszawskiego z pożaru Biblioteki Ordynacji Krasińskich przy ulicy Okólnik 9”. Józefczuk,...

W maju w kaplicy pałacowej Muzeum Zamoyskich w Kozłówce są eksponowane grafiki z cyklu „Madonny”. Ich autorem jest Zbigniew Jóźwik. Szukając inspiracji ten lubelski artysta sięgał po wizerunki koronowanych obrazów i rzeźb przedstawiających Matkę Boską. Odwoływał się również do swoich doświadczeń, tworząc Madonny patronujące porom roku („Kwietna”, „Zielna”) bądź profesjom („Matka Boża polarników”). Wśród muzealiów w kozłowieckiej ekspozycji pałacowej jest obraz mogący być inspiracją dla sakralnej twórczości Zbigniewa Jóźwika. Na klatce schodowej...

Gdyby bohater naszej opowieści nie pojawił się w Kozłówce, być może nie powstałaby Galeria Socrealizmu. To reżyser, Andrzej Wajda (ur. 1926 r.). Do pierwszego spotkania Andrzeja Wajdy z Kozłówką doszło w 1974 roku. Reżyser rozpoczął pracę nad „Ziemią obiecaną”. Wybór może wydawać się zaskakujący, bo w jednym z wywiadów prasowych reżyser, odnosząc się do tematyki filmów historycznych, mówił tak: Ziemia obiecana„Przeszłość jest bardzo trudna do przetłumaczenia na kino. Tamten świat minął i żeby przemówił do dzisiejszego społeczeństwa, trzeba opowiedzieć...

Zbliżają się święta. Atmosferę wielkanocną da się zauważyć w Muzeum Zamoyskich w Kozłówce. Na ekspozycji, miejscem z typowo świątecznym wystrojem jest pałacowa Jadalnia. Na stole, nakrytym wykrochmalonym, białym obrusem, obok rodowej zastawy Zamoyskich umieszczono pisanki i wielkanocne palmy. Zapowiedzą przyszłej uczty są stojące tu również naczynia do pasztetu w kształcie kaczek. Święta Wielkanocne sprzed lat przywołuje wystawa w galerii „Z ogrodu”. Oprócz świątecznych kartek zostały tu przywołane kozłowieckie święta sprzed lat. Pierwszą wzmiankę o obrzędach...

Aby przetrwać na kartach historii niekoniecznie trzeba być walecznym mężem, odkrywcą nowych lądów czy też wynalazcą. Czasami udaje się to postaciom zwykłym, na pozór nieznaczącym. Okazuje się jednak, że to życie tych „zwyczajnych” pozwala badaczom historii na rekonstrukcję obyczajowości (na przykład funkcjonowania rodziny, wychowania dzieci) czy spraw społecznych sprzed lat. Aby udokumentować tę tezę posłużmy się życiorysem Anny z Mycielskich Zamoyskiej, żony Jana Zamoyskiego – właściciela Kozłówki w XIX wieku. Anna (1818 – 1859) nie była postacią wybitną,...

Aby odnaleźć jeden z najcenniejszych eksponatów Muzeum Zamoyskich w Kozłówce należy udać się do jednej z łazienek dawnego pałacu Zamoyskich. Wbrew pozorom, nie chodzi o obiekt związany z poranną toaletą, ale obraz. Zanim jednak przedstawimy dzieło i jego twórcę, poświęćmy parę chwil na przedstawienie opisu jednej z łazienek z czasów „rządów na Kozłówce” pierwszego ordynata tego majątku, Konstantego Zamoyskiego. W pamiętnikach Zygmunta Kamińskiego „Dzieje życia w pogoni za sztuką” prezentuje się ona następująco: urządzeniem tego pomieszczenia [Konstanty...

Historię Muzeum Zamoyskich niejednokrotnie piszą zwiedzający to miejsce turyści. Dzięki wizycie w pałacu znanego krytyka filmowego, Jerzego Płażewskiego, dowiedzieliśmy się jak Kozłówka wpisała się w życie jego ojca, oficera Ignacego Płażewskiego (1899 – 1977). To wydawca, historyk, fotograf, członek Związku Polskich Artystów Fotografików. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej z roku 1920 i został odznaczony Krzyżem Niepodległości. Przed wojną był wydawcą, redaktorem naczelnym Państwowego Wydawnictwa Książek we Lwowie, nagrodzonym Wawrzynem Polskiej Akademii...

Opowieść nie powstałaby, gdyby nie zbliżające się Walentynki oraz historia pewnego dzieła, znajdującego się w Galerii Sztuki Socrealizmu Muzeum Zamoyskich w Kozłówce. Mowa o obrazie Janiny Jasińskiej-Luterek „Zakochani”. Przedstawieni na nim kobieta i mężczyzna stoją vis a vis, w ujęciu do kolan, w romantycznej pozie nieśmiałej czułości. Kobieta ma kasztanowe włosy uczesane w dziewczęcy kucyk. Jest ubrana w cytrynowożółtą sukienkę z lekko odsłoniętymi ramionami. Zwrócona przodem do partnera, kieruje wzrok na mały, czerwony goździk, który trzyma w dłoniach....

Dziś słowo o pierwszej ordynatowej kozłowieckiej, Anieli z Potockich Zamoyskiej. Urodzona w roku 1850 w rodzinie Tomasza i Wandy z Ossolińskich Potockich. Rodzina była liczna: pierwsza żona Tomasza, Maria Teresa Aleksandrowicz urodziła Potockiemu 3 synów i córkę; druga żona, Wanda wydała na świat Jerzego (1848), Anielę, późniejszą panią na Kozłówce, oraz Joannę Zofię (1851). Ojcem Anieli był Tomasz Potocki herbu Pilawa (1809–1861) – ziemianin, oficer, działacz społeczny, ekonomista, publicysta. Jak pisze autor jednego z najciekawszych tekstów o Potockim, Leszek Gędek:...

JADWIGA Z BRZOZOWSKICH ZAMOYSKA    Ostatnia „pani na Kozłówce” urodziła się 22 lutego 1908 roku w Sokołówce na Podolu. Była córką Zenona Brzozowskiego i Izabeli z Krasińskich. Nauki pobierała w klasztorze Sacré Coeur w Zbylitowskiej Górze. W 1924 roku w Warszawie poznała Aleksandra Leszka Zamoyskiego (1898–1961), przyjęła jego oświadczyny, a w rok później, po ukończeniu szkoły, poślubiła go. Ceremonia odbyła się na Jasnej Górze. Uroczystość, upamiętnioną wybiciem okolicznościowego medalu, tak opisuje brat Jadwigi, Antoni Belina Brzozowski: „Na początku...